Filmgeschiedenis: de pioniers

Na de opkomst van de fotografie is het vastleggen van bewegend beeld een logische volgende stap. De fascinatie die aan het eind van de negentiende eeuw bestond voor optisch speelgoed en gadgets die beelden lieten bewegen droeg hier aan bij. Maar ook de technologische vooruitgang en maatschappelijke aspecten spelen een rol. Zo zorgt het ontstaan van de grote steden met een koopkrachtigere massa ervoor dat film snel een groot publiek  kan bereiken. Voordat de eerste filmvoorstelling echter een feit is zullen verschillende pioniers, tussen pakweg 1888 en 1900 experimenteren met soorten film, camera’s, opname faciliteiten,….   Net als alle grote uitvindingen ontstond dus ook het medium film niet van de ene dag op de andere en niet op één plek.

Naar schatting is ongeveer 70% van de films uit de beginjaren van dit medium verloren gegaan. Als we kijken naar de films die wel bewaard zijn gebleven, valt op dat ze gefilmd werden met een statische camera en dat het vaak gaat om pure registratie. Met andere woorden de camera werd ergens neergezet en men filmde wat er zich voor de camera afspeelde. Al wil dat laatste niet zeggen dat een en ander niet in scene gezet werd voor de opnames.

Louis Le Prince
Le Prince was een Fransman maar hij woonde en werkte in Leeds. Een aantal van zijn films behoort tot de vroegste die bewaard zijn gebleven. Wat uitzonderlijk is aangezien hij filmde op papier.

Robert W Paul
Paul was een Britse uitvinder die camera’s maakte en verkocht aan anderen waaronder Georges Méliès. Maar hij maakte zelf ook een aantal films, waaronder een van de eerste verfilmingen van het werk van Charles Dickens.

Thomas Edison

Edison is misschien nog wel bekender van zijn andere uitvindingen waaronder de gloeilamp en de fonograaf. Maar de Amerikaan hield zich ook bezig met het medium film. Hij ontwikkelde een camera (de kinetograaf) en een machine om de films te bekijken (de kinetoscoop). Nadeel was wel dat er maar één iemand tegelijk naar de film kon kijken. Hoewel Edison in eerste instantie enkel geïnteresseerd was in film als een extraatje bij de fonograaf, zag hij in dat er geld te verdienen viel met het maken van films. Hij bouwde een eigen filmstudio de “Black Maria” en richtte een productiemaatschappij op Edison Studios waarmee hij tussen 1894 en 1918 duizenden kortfilms produceerde.

Naast deze drie waren er nog veel meer vroege filmpioniers. Het is echter wachten op de gebroeders Lumière die op 28 december 1895 het tijdperk van het medium film definitief af trappen. Georges Méliès in Frankrijk en Edwin S. Porter in de Verenigde Staten zetten de eerste stappen naar een echt narratieve film.